Είναι ένα πολύ δύσκολο έργο να προσπαθείς να κρίνεις έναν τίτλο ο οποίος πρωτίστως κυκλοφόρησε σε μορφή επεισοδίων, ιδιαίτερα δε όταν η κυκλοφορία του -αρχικά για υπολογιστές- κάλυψε μια περίοδο μεταξύ 2013-2020. Το συναίσθημα της προσμονής χάνεται, όπως επίσης και το μεγάλο ερωτηματικό του τι θα σκεφτούν οι δημιουργοί, κάτι που εντείνει την αναμονή. Αντιθέτως, παίζουμε έναν τίτλο από την αρχή ως το τέλος, με σχετικά διαλείμματα και προσπαθούμε να κρίνουμε αν η εμπειρία μας είναι ολοκληρωμένη, δίχως να λαμβάνουμε υπόψη μας τον παράγοντα του χρόνου. Δύο χρόνια μετά την ολοκληρωμένη κυκλοφορία του με την έκδοση του Kentucky Route Zero: TV Edition για PS4, έχουμε την επανέκδοση του στο PS5 και την πρώτη μας κριτική στο site. Καθίστε λοιπόν αναπαυτικά και απολαύστε!
Η υπόθεση του Kentucky Route Zero ξεκινάει ως εξής: Είμαστε ο Conway, ένας μεσήλικας οδηγός παρέα με ένα εξίσου γέρικο κυνηγόσκυλο (που φοράει ένα ψάθινο καπέλο) που αναλαμβάνει με το φορτηγό του να κάνει μεταφορές διάφορες αντίκες. Η τελευταία του δουλειά, αφορά μια παράδοση που περνάει από την διαδρομή Zero (Route Zero), η οποία καλύπτεται από ένα μυστήριο και αποτελεί το παράθυρο του τίτλου στον σουρεαλισμό που πρόκειται να ακολουθήσει.
Βλέπετε, το Kentucky Route Zero αυτοαποκαλείται point and click adventure. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική, καθώς με το ποντίκι μας ελέγχουμε μόνο τον χαρακτήρα μας και τις επιλογές στους διαλόγους. Δεν υπάρχουν οι γρίφοι και το τετριμμένο στοιχείο της περιπέτειας που έχουμε συνηθίσει από τους συνήθεις υπόπτους αυτής της κατηγορίας παιχνιδιών. Τουναντίον, ο τίτλος είναι μια αφηγηματική περιπέτεια στην οποία οι πράξεις μας θα μας δώσουν μια περαιτέρω κατανόηση στο τι πιθανόν γίνεται μέσα σε αυτόν. Η ανάπτυξη του σεναρίου είναι αργή, μεθοδική, με στοιχεία σουρεαλισμού και μυστικισμού και ένα βαθύτατο κοινωνικό και πολιτικό μήνυμα.
Ο Conway και οι χαρακτήρες που θα συναντήσουμε είναι βαθιά τραυματισμένοι. Αυτό βέβαια είναι που τους κάνει τόσο ενδιαφέροντες. Σε μια εποχή που οι χαρακτήρες στο μέσο είναι “τέλειοι” σε όλα και λανθασμένα θεωρούνται “στωικοί”, είναι ωραίο να βλέπεις τα πίξελ να σκιαγραφούν άτομα αληθοφανή, με δυσκολίες, που το βουνό που έχουν να ανέβουν δεν είναι μόνο αποτέλεσμα προσωπικών επιλογών, αλλά και μια συνολικής στάσης της κοινωνίας απέναντι τους.
Σε αυτό βέβαια, τον εξέχοντα ρόλο τον έχει η γραφή. Η ελευθερία που έχουμε στους διαλόγους λογίζεται όχι απλά ως μια απάντηση σε μια ερώτηση του παιχνιδιού, αλλά ως μια πλήρη συζήτηση μεταξύ ημών και… ημών. Αυτό συμβαίνει γιατί ελέγχουμε όλους τους χαρακτήρες μέσα στον τίτλο και παράλληλα το τι λένε. Η γραφή, λεπτομερειακή και γλαφυρή στα γεγονότα, σκιαγραφεί πλήρως τους ήρωες μας που ο καθείς τους ψάχνει την Ιθάκη του. Ο αριθμός των κειμένων που έχει γραφτεί είναι εντυπωσιακός και ίσως ο λόγος που το παιχνίδι άργησε να ολοκληρωθεί, εφόσον 7 έτη είναι ένα μεγάλο διάστημα φαινομενικά για τις 5 πράξεις που αποτελείται.
Όχι, δεν είναι ο τεχνικός τομέας που καθυστέρησε τον τίτλο. Τα απλά γεωμετρικά σχήματα και οι απρόσωπες φιγούρες των ηρώων μας δεν έχουν τίποτα το απαιτητικό. Η σκοτεινή χρωματική παλέτα δίνει μια αίσθηση κοσμικού τρόμου στον τίτλο, κάτι που ενισχύεται από το καλογραμμένο soundtrack. Σε μια επίδειξη αγνής ευφυίας, καλούμαστε να επιλέξουμε τους στίχους ενός τραγουδιού ακριβώς τη στιγμή που αυτό τραγουδιέται, κάτω από έναν μελαγχολικό έναστρο ουρανό, υπό το πρίσμα ηλεκτρονικής μουσικής. Ο τρόπος που η εικόνα και ο ήχος συνδυάζονται και ενισχύουν την αφήγηση είναι μοναδικός. Η δραματουργία λειτουργεί σε πρότυπα Terry Gilliam και ουκ ολίγες φορές ο σουρεαλισμός δίνει θέση στο μαράζι, την κατάθλιψη και τη φθορά.
Θα ήταν όμως ψέμα αν παρουσιάζαμε το Kentucky Route Zero ως έναν εύπεπτο τίτλο. Η πληθώρα κειμένων και η έλλειψη κάποιου gameplay μηχανισμού θα δυσανασχετήσουν πολύ κόσμο. Όπως επίσης και κάποια από τα πράγματα που θα κληθούμε να κάνουμε, όπως το να κάτσουμε να παρακολουθήσουμε ένα έργο που διαρκεί είκοσι λεπτά (και που “παγώνει” αν πάρουμε τα μάτια μας από πάνω του), να συμμετάσχουμε σε ένα πλήρες δελτίο ειδήσεων με ότι αυτό συνεπάγεται, ή να ακούσουμε μια συζήτηση, μπορώντας μόνο να αλλάξουμε τα κανάλια σε μια τηλεόραση. Τα σημεία αυτά δικαιολογούνται στην μορφή επεισοδίων, καθώς το ίδιο το παιχνίδι αποτελεί μια μορφή ποίησης, έναν πειραματισμό για το ποια είναι τα όρια της αφήγησης και της διάδρασης στο μέσο, μαζί με μια essance λιτότητας. Δικαιολογούνται γιατί πολλές φορές η προσμονή του ποια θα είναι η επόμενη ιδέα είναι δυνατότερη από τη σκηνή αυτή καθαυτή.
Το ίδιο συμβαίνει και με την τελευταία πράξη του έργου. Το τοπίο αλλάζει, όπως και πλήρως η οπτική μας για τα γεγονότα και παράλληλα, με το κλείσιμο του τίτλου γίνεται και ένας απολογισμός. Οι παράπλευρες ιστορίες ενισχύουν το κομμάτι αυτό και το κλείσιμο είναι ήρεμο, μελαγχολικό και υμνεί τη ζωή και τις επιλογές των ανθρώπων. Στο τέλος, έχουμε πάντα ο ένας τον άλλον.
Κλείνοντας, το Kentucky Route Zero είναι μια αργό, βασανιστικό και κατακλύζει αρχικά τους παίχτες. Η συνολική αισθητική του τίτλου όμως τους κερδίζει εν τέλει, δίνοντας τους μια εμπειρία μοναδική, καταθλιπτική, με ψήγματα αισιοδοξίας και ένα καθόλα ανθρώπινο μήνυμα. Ο ίδιος ο τίτλος εξερευνά το τι σημαίνει αφήγηση και το πως αυτή προεκβάλλει στον παίχτη. Γι’ αυτό τον λόγο, αξίζουν όλοι να ασχοληθούν μαζί του.
Το ψηφιακό αντίτυπο μας παραχωρήθηκε από την εκδότρια εταιρείας για τις ανάγκες του review.
