Τα βιντεοπαιχνίδια για τους περισσότερους είναι ένας τρόπος διασκέδασης . Το ίδιο ισχύει και για πολλά άλλα μέσα όπως είναι οι ταινίες και τα βιβλία. Αυτή όμως είναι η μισή αλήθεια, αφού για πολλούς αποτελούν και μέσο ψυχαγωγίας. Νομίζω ότι η διαφορά είναι γνωστή σχεδόν σε όλους, αλλά ας το αναφέρουμε για να είμαστε πλήρεις. Ως διασκέδαση συνήθως ορίζουμε τη δραστηριότητα που δίνει τον μηχανισμό στους ανθρώπους να απαλύνονται από τις στρεσογόνες καταστάσεις της καθημερινότητας και να χαλαρώνουν. Από την άλλη, ψυχαγωγία είναι η συμμετοχή του ανθρώπου στα ανώτερα έργα του ανθρώπινου πολιτισμού που τον μορφώνει πνευματικά και αισθητικά και τον εξευγενίζει. Η ψυχαγωγία, παρόλο που επιτυγχάνεται με διαφορετικούς τρόπους σε κάθε πολιτισμό, σε όλους συνδέεται με την πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία και, μυώντας τον άνθρωπο κατάλληλα, φέρνει την αρμονία σώματος και ψυχής. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι η ψυχαγωγία έχει μεγαλύτερο βάρος ως προν την αξία που προσφέρει, από ότι η διασκέδαση, η οποία έχει μια πολύ πιο ρηχή έννοια (χωρίς να σημαίνει ότι δεν είναι θετική σε πολλές περιπτώσεις). Σε αυτό το άρθρο σκοπός μου είναι να παρουσιάσω ένα παράδειγμα από τα παιχνίδια που έχω εκτιμήσει για την ψυχαγωγία (πέρα από την αρκετή ποσότητα διασκέδασης) και τη διαφορετική εμπειρία που προσφέρει, σε σχέση με τα περισσότερα άλλα video games που φαίνεται ότι είτε ανακυκλώνονται συνεχώς είτε σκοπός τους είναι απλά η διασκέδαση (χωρίς να είναι απαραίτητα αρνητικό). Επίσης, τονίζω ότι ακολουθούν πολλά spoilers για την πλοκή και ιδιαίτερα τη θεματολογία του παιχνιδιού.
Ο δημιουργός των σειρών Nier και Drakengard, (που στην ουσία αποτελούν το ίδιο σύμπαν), Yoko Taro, είναι γνωστός για τις ιδιαίτερες ιστορίες και θεματολογίες που ενσωματώνει στα παιχνίδια του, με πολλές δόσεις darkίλας αλλά και φιλοσοφίας. Στην περίπτωση του Nier: Automata, ο Taro χρησιμοποιεί πολλούς τρόπους για να παρουσιάσει αυτό που θέλει, είτε απροκάλυπτα είτε πολύ πιο έμμεσα. Μερικά από τα θέματα που θίγει είναι η ύπαρξη και η συνείδηση, πότε ένα ον μπορεί να θεωρείται άνθρωπος, η ανάγκη ενός ατόμου με συνείδηση για ταυτότητα (πχ φύλο), λατρεία κτλ. Ταυτόχρονα, το παιχνίδι κάνει και κοινωνικό σχολιασμό στις πτυχές του κοινωνικού και πολιτικού βίου από την πλευρά ενός αντικειμενικού και ανεπηρέαστου σχετικά παρατηρητή. Τι εννοώ με αυτό; Οι κεντρικοί χαρακτήρες μας είναι ανδροειδή και ιδιαίτερα η 2B δεν εκφράζει συναισθήματα. Σε πάρα πολλά σημεία κατά τη διάρκεια του Automata βλέπουμε τα ρομπότ να έχουν αναπτύξει τα βασικά στοιχεία και ένστικτα της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Βασικά παραδείγματα ένα ρομπότ που θέλει να γίνει ‘’όμορφη’’ και να την προσέξει ο αγαπημένος της, τα ρομπότ που έχουν βασιλιά και θέλουν να τον προστατέψουν πάση θυσία και τα ρομπότ που έχουν αναπτύξει ένα είδος θρησκείας. Παρατηρούμε ότι η αφήγησή του στηρίζεται σημαντικά σε τέτοιες λεπτομέρειες, που κατά τη γνώμη μου μόνο λεπτομέρειες δεν είναι. Πέρα από την κεντρική πλοκή, το Automata φαίνεται να δημιουργεί μια ευρύτερη εικόνα για το πώς λειτουργεί η ανθρώπινη φύση. Και αυτή είναι αρχικά ένα πράγμα: ο σκοπός. Από εκεί και πέρα ο σκοπός διευρύνεται στις διάφορες εκφάνσεις της ζωής.
Αν κάτι καταλάβαμε από την ιστορία του παιχνιδιού, αυτό είναι το πόσο μάταιο ήταν ουσιαστικά όλο το σύστημα YoRHa και η προστασία της ανθρωπότητας, η οποία φυσικά δεν υπήρχε πλέον. Κάτι όμως έπρεπε να υπάρχει για να συνεχιστεί η ζωή. Ο σκοπός αυτός ήταν ο ψεύτικος σκοπός προστασίας της ανθρωπότητας. Από την άλλη, οι μηχανές δημιούργησαν τις δικές τους κοινωνίες και πολλές από αυτές ήταν ειρηνικές, ενώ αρχικά όλες οι μηχανές είχαν δημιουργηθεί για να πολεμήσουν. Παρατηρούμε λοιπόν ότι αν και αντίπαλα στρατόπεδα, στην ουσία τα ανδροειδή και οι μηχανές κατέληξαν στο ίδιο πόρισμα: νόημα ύπαρξης. Αυτό μπορεί επίσης να θέλει να περάσει και τη ματαιότητα του πολέμου. Αντικειμενικά μιλώντας, ουσιαστικός λόγος για έναν πόλεμο δεν υπάρχει, από την άποψη ότι δε χρειάζεται (έστω για το 99% των περιπτώσεων), πόσο μάλλον στην περίπτωση αυτή. Προσωπικά, είχα καιρό να δω τέτοιο βάθος στη θεματολογία ενός παιχνιδιού.
Εκεί όμως που θέλω να καταλήξω είναι ότι ελάχιστα παιχνίδια είναι μέσα ψυχαγωγίας. Τα περισσότερα προσφέρουν απλά διασκέδαση, ακόμα κι αν φαίνεται να έχουν κάποιο βάθος. Για να γίνω πιο σαφής, ας πάρουμε παράδειγμα το Assassin’s Creed. Στην πλειοψηφία τους ωραία παιχνίδια, αρκετά με καλό στορυ. Όμως αν σκεφτούμε πέρα από το ενδιαφέρον και διασκεδαστικό στόρυ, η αφήγησή του δεν προσφέρει κάποιο μήνυμα ή πόρισμα και τροφή για σκέψη. Αντιθέτως, όπως εξήγησα και παραπάνω, το Nier: Automata αποτελεί μειοψηφία και πιστεύω είναι από τα ελάχιστα παιχνίδια που είναι τόσο αντισυμβατικά στις μέρες μας. Η ατμόσφαιρά του, η αλλαγή τύπων gameplay από στιγμή σε στιγμή και η οσκαρική μουσική είναι μόνο η βάση του για μια από τις πιο βαθιές εμπειρίες στο PS4. Η γνώμη μου είναι ότι παιχνίδια σαν κι αυτά χρειάζονται πραγματικά στη βιομηχανία, ώστε να μας θυμίζουν συνεχώς ότι εκτός από διασκέδαση, τα video games είναι και ψυχαγωγία. Όσοι δεν έχετε παίξει το Nier Automata, θα σας πρότεινα ανεπιφύλακτα να το δοκιμάσετε. Μπορείτε να διαβάσετε και το review μας εδώ.
